در عکاسی معماری بر خلاف خیلی از ژانرهای دیگر عکاسی باید دقت زیادی را در ترکیببندی و اصلاح اعوجاجهای لنز به خرج داد تا خطوط و فرمها همانگونه که هستند در عکس بازنمایی شوند. به همین دلیل برای عکاسی در این زمینه باید دیسیپلین خاصی را رعایت کرد و از ابزارهای مناسب بهره برد. در این مطلب به تجهیزاتی که در عکاسی معماری میتواند کارآمد و با ارزش باشد، اشاره خواهد شد. البته این لیست قطعاً کامل نیست و میتوان موارد دیگری را نیز در آن جا داد ولی سعی شده است تا ابزارهایی معرفی شود که نیازهای اساسی را در عکاسی معماری بر طرف میکند. از طرفی هر چه قطع سنسور دوربین بزرگتر باشد، آزادی عملی بیشتری را در عکاسی داریم، ولی مستقل از نظر گرفتن اندازه سنسور دوربین، قوانین و ابزارهای جانبی عکاسی معماری برای تمامی دوربینها ثابت است.
۱.لنزهای کنترل پرسپکتیو PC و لنزهای واید
در عکاسی معماری اکثراً با فضاها و اجسام بزرگی طرف هستیم که باید آن را در کادر تصویر قرار دهیم. برای این کار باید از لنزهای واید استفاده کنیم. بهترین لنز برای عکاسی معماری لنزهای کنترل پرسپکتیو PC هستند که توسط آنها میتوان خطاهای پرسپکتیو مثل پارالکس و کیاستون را در زمان ثبت تصویر اصلاح کرد. در عکاسی با لنزهای معمولی و به طور کلی، خطوط موازی با فاصله گرفتن از لنز، به یکدیگر نزدیکتر میشوند. در عکاسی معماری این مسئله گاها بسیار مشکل ساز میشود و طراحی ساختمان را در عکس به کلی تغییر میدهد. برای حل این مشکل میتواند با نرمافزارها مختلف مثل فوتوشاپ این مشکل را بر طرف کرد، ولی برای رسیدن به عکسی با کیفیت و وضوح بیشتر، بهتر است که از لنزهای تیلت-شیفت PC استفاده شود. در این لنزها با حرکت شیفت، میتوان از نقاط دید هم سطح زمین ساختمانهایی با ارتفاع بیشتر را در کارد قرار داد و با حرکت تیلت نیز علاوه بر کنترل فوکوس میتوان خطاهای پرسپکتیو را جبران کرد. با این تفاسیر یک لنز واید تیلتشیفت میتواند بهترین گزینه برای عکاسی معماری باشد.
وایدترین لنز تیلتشیفت که برای دوربینهای DSLR طراحی شده، TS-E 17mmf/4L میباشد که زاویه دید فوقالعاده ۱۰۴ درجهای دارد. نیکون نیز چند ماهی میشود که لنز NIKKOR 19mm F4E را روانه بازار کرده است. هر دو کمپانی نیز لنزهای ۲۴ میلیمتر و ۴۵ میلیمتر را نیز پیشازاین تولید کردهاند. انتخابهای حرفهایتر نیز مثل لنزهای PC اشنایدر نیز میتوان انتخاب کرد. دوربینهای تکنیکال آلپا نیز با توجه امکان کنترل تیلت-شیفت، آزادی عمل زیادی را در اختیار عکاس قرار میدهد.
اگر به تازگی میخواهید عکاسی معماری را شروع کنید یا دانشجوی معماری هستید، تهیه لنزهایی که آن اشاره شد، چندان اقتصادی به نظر نمیرسد و بهتر است از یک لنز واید استفاده شود. لنزهای AF-S DX NIKKOR 35mm f/1.8G و AT-X 11-20mm f/2.8 PRO DX و DX-II 11-16mm f/2.8 توکینا برای دوربینهای کراپ سنسور نیکون و لنزهای EF-S 10-22mm f/3.5-4.5 USM کانن،AT-X 16-28mm f/2.8 Pro FX برای دوربینهای APS-C کانن میتواند گزینههای خوبی باشد. البته لنزهای وایدهای دیگری نیز در کیفیت و قیمتهای مختلفی در وبسایت پیکسل موجود است که برای عکاسی معماری مناسب است. هر چند که برخی از لنزها مثل لنز Laowa 12mm f/2.8 که با مانتهای کانن و نیکون طراحی شده از دیستورشنی تقریبا برابر با صفر بخوردار است و برای عکاسی معماری بسیار مناسب است. باید توجه داشت که بعد از عکاسی با این لنزها باید با نرمافزارهای مثل فتوشاپ، اعوجاجها و خطاهای اپتیکی لنز را اصلاح کرد. برای ثبت فرم و جزئیات ساختمان نیز میتوان از یک لنز تله استفاده کرد.
۲.فیلتر خنثی تدریجی ND و فیلتر پولاریزه
فیلترهای ND تدریجی و فیلتر پولاریزه دو ابزاری است که در عکاسی معماری بهتر است در کیفتان باشند. معمولاً عکسهای معماری در روز گرفته میشوند. برای رسیدن به نوردهی یکنواخت چه در فضاهای داخلی و چه خارجی برای کاهش روشنایی پیش از حد آسمان یا نور پنجره میتوان از استفاده کرد. این فیلترها در غلظتهای مختلف موجود میباشد و برای اتصال آنها به لنز باید نگهدارنده باید از یک نگهدارنده متناسب با دهانه لنز استفاده کرد.
با به کارگیری فیلترهای پولاریزه در عکاسی معماری نیز میتوان بازتاب نور از سطوح غیر فلزی را کنترل کرد؛ مثلاً از عکاسی از معمای خراجی یک ساختمان با پنجرههای شیشهای میتوان بازتاب بیشازحد نور از سطوح را کنترل کرد و به نوردهی درستی از قسمتهای شیشهای دستیافت.
۳.دکلانشور و ریموت شاتر
عکاسی لانگ اکسپوژر در عکاسی از معماری داخلی و خارجی چندان غیرمعمول نیست. معمولاً برای حذف حرکات و افرادی که از جلوی ساختمان میگذرند، میتوان از این تکنیک استفاده کرد؛ بنابراین به همراه داشتن یک کابل شاتر (دکلانشور) یا یک ریموت کنترل برای کنترل شاتر، میتواند کارآمد باشد تا تکان دوربین را هنگام حرکت شاتر به حداقل رساند.
۴.سهپایه مجهز به ستون مرکزی
برای سابت نگهداشتن موقعیت دوربین و تنظیم وزنی دوربین، استفاده از یک سهپایه که مجهز به ستون مرکزی است، الزامی به نظر میرسد. ستون مرکزی سهپایه بهتر است به صورت چرخدندهای باشد که با چرخش اهرم آن، بتوان ارتفاع آن را با دقت بیشتری تنظیم کرد. اگر قصد دارید به صورت حرفهتر عکاسی معماری را دنبال کنید.
۵.هد سه چرخدندهای (Gear) با دستههای پن و تیلت
داشتن به سر سهپایه سه محوره مجهز به دستههای پن و تیلت، میتوان به عکاس در تراز و کادربندی دقیق عکس کمک کند. سرسهپایههای توپی یا همان بال هد برای عکاسی معماری چندان توصیه نمیشود، چراکه با تغییر موقعیت دوربین در یک جهت ممکن است در زاویه دوربین در جهتهای دیگر هم تغییر کند.
۶.تراز حبابی هاتشو
خیلی از سهپایهها یا سرسه پایهها به ترازهای حبابی مجهز هستند و با استفاده از آنها میتوان موقعیت دوربین و سهپایه را با دقت بالایی تنظیم کرد. اگر سهپایهای که در اختیار دارید به این ترازها مجهز نیستند میتوانید با تهیه تراز حبابی که بر روی هاتشوی دوربین قرار میگیرد کادربندی دقیق داشته باشید و وضعیت دوربین را کنترل کنید.
۷.سهپایههای کامپکت و رومیزی
در عکاسی معماری داخلی خیلی اوقات بهترین موقعیت دوربین برای عکاسی، جایی مثل پلهها یا میز است؛ بنابراین در اختیار داشتن یک سهپایه یا کلمپ کامپکت میتواند کار عکاس را راحت کند.
۸.تجهیزات نورپردازی
نورپردازی در معماری مبحث مفصلی است که خود نیاز به بررسی جداگانهای دارد. در معماری خارجی و عکاسی از ساختمان کنترل زیادی را نمیتوان بر روی نور داشت و بیشتر باید به زمان عکاسی توجه داشت و اینکه در چه فصل و چه ساعتی از روز قرار است عکاسی شود. در معماری داخلی نیز بیشتر نورپردازی با فلاشهای الکترونیکی متداول است. فلاشهای که از لحاظ دمای نور، کلوینی معادل با نور حرارت نور روز دارند و به راحتی میتوان نور آنها را با نور روزی که از پنجره میتابد، هماهنگ کرد. فلاشهای استودیویی پرتابل با توجه به توان بیشتری که نسبت به فلاشهای رودوربینی دارند، برای این کار نور مناسبی دارند.
مشکل اساسی که در عکاسی معماری داخلی وجود دارد، مغایرت دمای رنگی فلاش، نور روز و نور لامپهای داخلی است. بعضی از لامپها از نوع تنگستنی هستند و برخی دیگر از لامپهای تنگستنی به حساب میآید. برای نورپردازی فضاهای داخلی، ابتدا بهتر است که یکی از بین نور چراغها و نور پنجره یکی از آنها را حذف کرد. از آنجایی که نور روز پنجره برای عکاسی یکی از بهترین نورها به حساب میآید بهتر است که چراغ را خاموش کرده و از یک فلاش استودیوی پرتابل، مثل Jinbei HD610 AD600BM، Profoto B1x گودوکس یا Profoto D2 به عنوان نور کمکی استفاده شود. این فلاشها دمای نوری تقریباً برابر با نور روز دارند؛ اما اگر در محیطی دسترسی به نور روز وجود نداشته باشد، یا مجبوریم در شب از فضاهای داخلی عکاسی کنیم، باید راهحلی برای یکسان کردن نور فلاش با چراغهای فلوئورسنت یا تنگستی داشته باشیم. برای این کار میتوان از ژلهای اصلاح رنگ استفاده کنیم. پروفوتو و فوتیکس و کمپانیهای دیگری این ژلها رنگی را به بازار عرضه کردهاند. به علاوه میتوان از نورهای پیوسته LED یا نورهای تنگستنی مخصوص عکاسی نیز برای نورپردازی در این محیطها استفاده کرد. با نورهای LED به لطف امکان تنظیم دمای رنگی میتوان نور را به صورت حدودی با نور محیط مطابقت داد. نورهای تنگستنی مخصوص عکاسی یا HMI نوری همدما با لامپهای تنگستنی میدهد.
در بالا به وسایلی که در عکاسی معماری به همراه داشتن آنها الزامی به نظر میرسد، اشاره شد. ولی داشتن تجهیزات مناسب تنها بخش کوچکی از داستان است برای رسیدن به مهارت و سبکی شخصی در این زمینه باید دست به کار شد تمرین زیادی را تجربه کرد.
خیلی ممنون از مطلبتون