فوتوکینا: جمع‌بندی

فوتوکینا از موفق‌‌ترین و مشهورترین نمایشگاه‌های عکاسی دنیاست که به صورت دوسالانه برگزار می‌شود. با تامل در وقایع و اخبار فوتوکینا تا حدی می‌توان به مسیر صنعت عکاسی در آینده نزدیک پی‌برد و برنده‌ها و بازنده‌ها را حدس و موفقیت محصولات را تقریبا تخمین زد. چرا؟ چون غرفه‌گزاران فوتوکینا از چهارگوشهء دنیا جمع می‌شوند و سعی می‌کنند که آخرین یافته‌ها و ساخته‌هایشان را در دایرهء نمایش بریزند، به رقبا ضرب‌شست نشان دهند و بازار را هر بیشتر متوجه و تشنهء محصولات خود کنند.

فوتوکینا بزرگ‌ترین نمایشگاه در نوع خود است که امسال در نه سالن بزرگ (که بعضی از آن‌ها دو طبقه بودند) برگزار شد. پس اگر ما پنج گزارشگر اختصاصی مشتاق، جوان و نیرومند به این نمایشگاه اعزام می‌کردیم، بازهم امکان داشت که چیزهای مهمی از دست‌مان دربرود. در روزگاری که یک چشم‌ مشغول مطالعه اخبار است و چشم‌ دیگر نمودار صعود نرخ ارز را می‌پاید، غفلت‌های کوچک چندان قابل سرزنش نیست.

در آخرین بخش از سلسله مطالب فوتوکینای ۲۰۱۲، می‌کوشم تا چیزهایی که در اخبار و گزارش‌های منتشره خواندم را جمع‌بندی کنم. دست آخر می‌خواهم با کمی جسارت، در جمع کوچک خودمان برنده و بازنده و تحسین و توبیخ راه بیندازم. پس تصور نکنید که احتمالا برنده از سازمانی جهانی و عریض طویل تاج افتخار گرفته و بازنده ورشکسته به تقصیر شده است، فقط گروه کوچک پیکسل برای آن‌ها هورا می‌کشد یا از ‌آن‌ها ابراز دلخوری می‌کند.

***

‬

لنز

کارل زایس با معرفی لنزهای جدیدی برای دوربین‌های اس‌ال‌آر و بدون آیینه، در حال مستحکم‌تر کردن نام و جایگاه خود در عکاسی امروز است. اشنایدر – از لنزسازهای باسابقه و خوشنام – نیز از تعدادی لنز جالب توجه جدید برای ماکرو 4/3 و اس‌ال‌آر، پرده‌برداری کرد که اگر لازم شد در فرصتی مقتضی به معرفی‌ها آن خواهم پرداخت. لایکا لنزهای جدیدی برای سیستم اس خود رو کرد. این سه نام (شاید رودن‌اشتوک را هم بتوان در کنار آن‌ها گذاشت) در کنارِ هم، بخش بزرگی از فناوری و دانش لنزعکاسی را در اختیار دارند و شرکت‌های دیگر تا جایی که بتوانند، سعی می‌کنند از آن‌ها درس بگیرند.

سامیانگ که لنزهای نسبتا ارزان قیمت و نسبتا قابل قبولی می‌سازد، با معرفی لنز تیلت و شیفت ۲۴ اف ۳.۵ و ۱۰میلی‌متری اف ۲.۸ قسمت جدیدی از پروژه‌های جاه‌طلبانهء خود را در معرض قضاوت عکاس‌های حرفه‌ای گذاشت. اگر سامیانگ به همین ترتیب بکوشد، کم‌کم  استقبال علاقه‌مندان لنزهای کلاسیک با قیمت متوسط از محصولات آن بیشتر خواهد شد. تمرون با معرفی ۷۰-۲۰۰ اف ۲.۸ مجهز به موتور فوکوس اولترا سونیک و لرزش‌گیر مثل همیشه راه میانه را گرفت، البته نباید از حق گذشت که تمرون در خدمات بعد از فروش و ضمانت استانداردهای بسیار دلپذیری دارد.

کانن بالاخره از ۴۰۰-۲۰۰ اف۴ پرده برداشت. کاننی‌ها خیلی خوشحالی نکنند، قرار نیست که این لنز به این زودی‌ها به بازار بیاید، وقتی هم بیاید قیمتی حدود ده‌هزار دلار خواهد داشت. صحبت از آخر سال جاری میلادی یا ابتدای ۲۰۱۳ است.

فوجی، سامسونگ، پاناسونیک، پنتکس، المپوس، لنز بیبی، سونی و نیکون از دیگر شرکت‌هایی بودند که لنزهای جدیدی برای نمایش گذاشتند. نگاهی به لنزهای جدید نشان می‌دهد که توجه به دوربین‌های بدون آیینه در این‌جا هم جدی است.

برنده: کارل زایس برای درک گرایش و نیازهای جدید بازار و سعی در ارتقاء کیفیت لنزهای اس‌ال‌آر.

نور

این بخش گران قیمت و پیچیده صنعت عکاسی بازیگرهای بسیار و طیف محصولات گسترده‌ای دارد. از بازیگران اصلی فلاش‌های بزرگ به زعامت رهبری برون‌کالر و پروفوتو، تا سازندگان چینی فلاش‌های رودوربینی و تجهیزات مرتبط با آن، مثل فوتیکس. اگر رصد تولیدکننده‌های دوربین به علت تنوع و گونه‌گونی دشوار باشد، خبردار شدن از فعالیت‌های سازنده‌های مولدهای نور اعم از ثابت یا فلاش، ابزار شکل‌دهی به آن، ابزارهای نگه‌داری آن و… به مراتب دشوار‌تر است.

به نظر می‌رسد با توسعه هر چه بیشتر ال‌ای‌دی‌ها، در آینده شاهد نقش بیشتر آن‌ها در صنعت نور عکاسی باشیم. ال‌ای‌دی‌ها ارزان قیمت و کم‌مصرف هستند و طول عمری عالی دارند، انعطاف‌پذیری آن‌ها خوب است. در خبرهای امسال فوتوکینا هنوز چیزی قابل توجهی در ارتباط با استفاده از ال‌ای‌دی نخواندم.

دو حرکت قشنگ از متز و فوتیکس جالب بود: متز یک فلاش رودوربینی با کنترل‌های لمسی معرفی کرد. کانن توجه داری؟ چرا در سری ۶ این کار را نکردی؟ فوتیکس در یک مدل جدید فلاش روی‌دوربینی، پورت ⅛ را جایگزین پورت بدقلق و موروثی پی‌سی کرد. من هم مثل دیوید هابی امیدوارم هر چه زودتر از دست پورت پی‌سی راحت شویم.

پیش از این در یادداشتی ژنراتور جدید پرو بی۴ پروفوتو را معرفی کردم. البته برون‌کالر هم بی‌کار ننشست و با معرفی ژنراتور موو ۱۲۰۰ ال، راه‌حل پرتابل خود را عرضه کرد.

برنده: پروفوتو به خاطر سرعت شارژ عالی، زمان تخلیه حیرت‌آور و طراحی محکم ژنراتور پرو بی‌۴.

دوربین

یکی دو سال پیش، در نشست‌های کاری گروه پیکسل موفقیت روزافزون دوربین‌های بدون آیینه را پیش‌بینی کردم. البته قرائن واضح بود و حدس این موفقیت به بصیرت عجیبی نیاز نداشت. فوتوکینا ۲۰۱۲ پر از بدون‌آیینه‌ها بود. بازار اس‌ال‌آر در حال کوچک‌شدن است. باید هم همین طور باشد. من امیدوارم کم کم مشتری‌های علاقه‌مند به عکاسی از اس‌ال‌آرهای سطح پایین دست بکشند و بدون آیینه‌های خواستنی را در بر کشند. اس‌ال‌آر، دوربین مناسب عکاس‌هایی که با عکاسی پول در می‌آورند و انعطاف‌پذیری برای‌شان اساسی است. مشاهدات شخصی من گویای این است که اکثر علاقه‌مندان به عکاسی در جستجوی کیفیت بهتر، از خرید اس‌ال‌آر پشیمان می‌شود. پس دوربین‌های بدون آیینه، بتازید که دوره، دورهء شماست.

به غیر از عرضه اس‌ال‌ آرهای سر و دم بریده تمام سنسور توسط نیکون و کنون، خبر قابل توجه دیگری نظر مرا جلب نکرد.  با یک استثناء: سونی آر اکس۱ و یک دوربین خاص سیگما.

ارزش زحمات چند سال اخیر سونی در طراحی و ساخت دوربین، چندان شناخته نشده است. مثلا آلفا۹۰۰ واقعا حرف‌هایی جدی برای گفتن داشت، اما کسی به آن توجه چندانی نکرد. احتمالا قربانی قیل و قال اچ‌دی اس‌ال‌آر شد، یا عکاس‌های حرفه‌ای آن طور که باید سونی را جدی نمی‌گرفتند. همیشه بازگشت به ریشه‌ها راه خوابی برای نجات است: سونی به بازاری رجعت کرد که در آن استاد است؛ مشتری‌های سخت‌گیر اما غیر حرفه‌ای. سری ان‌ای‌اکس دوربینی برای عکاسی حرفه‌ای نیست اما استفاده از آن برای هر کس که عکاسی می‌کند لذت‌بخش است و عاقبت ان‌ای‌اکس-۷ شاهکاری شد و سخت‌گیرترین عکاس‌ها را نیز متعجب کرد. سونی با حفظ سری آلفا و معرفی دوربین اس‌ال‌آر جدید آ۹۹، دوربین خواستنی و شگفت‌آور آر اکس۱ با سنسور اندازه کامل، لنز ۳۵ اف۲ کارل زایس و اندازه کوچک، رقیب ندارد و از دو جهت خواب را از چشم عکاس‌ها ربوده: جذابیت و قیمت! گرچه قیمت ۲۸۰۰دلاری با این مشخصات نامعقول نیست، اما زیاد است. کاش سونی در قیمت تجدید نظر کند، چیزی حدود ۲۰۰۰ دلار. امکانش هست؟

شهرت سیگما بیشتر در ساخت لنز است، در صورتی که تلاش‌هایی جدی در طراحی و ساخت دوربین دارد. در این دورهء فوتوکینا بالاخره دوربین جمع و جور دی‌پی‌۱ مریل را با سنسور اختصاصی فو و اون به نمایش گذاشت. قیمت هزاردلاری و عکس‌هایی که از این دوربین به نمایش گذاشته شده، هیجان‌انگیز است. شاید این دوربین باعث شود که سنسور فو و اون بالاخره راهش را میان مشتری‌های مشتاق کیفیت رنگ و جزییات عکس، باز کند.

در بخش مدیم فرمت، لایکا، فیز وان و هسل‌بلاد دوربین‌های جدیدی معرفی کردند اما این دوربین‌ها تکامل یافته نسل‌های پیشین بودند و ویژگی انقلابی خاصی در آن‌ها به چشم نخورد.

برنده: فوجی برای توجه جدی به طراحی و فناوری در دوربین‌های سری اکس.
تقدیر ویژه: سونی؛ به خاطر تلاش خستگی ناپذیر برای ساخت محصولاتی که جدی گرفته‌شوند.

انتقادی از دوست: نامه‌‌ء سرگشاده به کانن

کانن عزیز؛
من از سیستم اس‌ال‌آر ساخت تو استفاده می‌کنم. می‌پذیرم که شرکت سخت‌کوشی هستی و و محصولات واقعن درخشانی داشته‌ای، من با بعضی از لنزهایی که ساخته‌ای واقعن زندگی می‌کنم (پرایم‌های پرسرعت و تیلت‌ و شیفت‌های عالی). اما اخیرا به شدت احساس می‌کنم کند شده‌ای و از آن‌جایی که خواسته‌ای پاسخ هر کسی را با محصول مشابه بدهی و با تکیه بر بازار بزرگی که داری مشتری را متقاعد کنی، خط محصولاتت شبیه ماکارونی شده است. در دوربین بدون آیینه از همه کندتر بودی، هنوز هم محصولت در بازار نیست. ۵دی مارک۳ واقعن به خوبی نسخه‌های قبلی نیست. تفاوت قیمت گزاف ۱دی اکس و ۱ دی اکس انصافت را زیر سوال برد و همچنان ارگونومی دوربین‌هایت چنگی به دل نمی‌زند.

محصولات خوبت را حفظ کن، آشغال‌ها را دور بریز، دستی به ساختار و طبقه‌بندی‌ات بزن، دندان طمع‌ات را بکش، نرم‌افزارهای افتضاحت را نابود کن و از چشم‌ و هم‌چشمی با نیکون دست بردار. تو خیلی می‌توانی بهتر از چیزی باشی که الان هستی. مشکل این جاست که مهندس‌های خوب داری و مدیران سردرگم.

جای توجه داشت

– لایکا با ارزان‌تر کردن بدنهء دوربین بسیار موفق ام۹ و نامگذاری جدید آن، نشان داد که سهم بیشتری از بازار داغ بدون آیینه می‌خواهد.
– سامسونگ با گالاکسی کمرا، تلفیق قابلیت‌های گوشی گالاکسی اس با یک دوربین کامپکت، شکل جدیدی از دوربین‌های خانگی معرفی کرد. البته رابط کاربری این دوربین، تا جایی که در عکس‌ها دیده می‌شود، چیز بسیار مزخرفی است و مناسبتی با دوربین ندارد. متاسفانه نیکون هم در دوربین اس۸۰۰ از رابط کاربری مشابهی استفاده کرده است.
– نیکون با فرستادن دی ۶۰۰ استاندارد قیمت فول‌فریم‌هایش را شکست.
– دوربین اس‌ال‌آر آلفا۹۹ سونی مشخصاتی جدی دارد، امیدوارم این بار جدی گرفته شود.
– پنتکس، که انگار کسی بخت آن را طلسم کرده، همچنان به تقلا ادامه می‌دهد. امیدوارم این شرکت قدرنادیده، روزی به اندازهء شایسته‌گی خود تحسین شود.
– اس‌ال‌آر مجیک یک تولیدکنندهء هنگ‌کنگی جدی است که در این دوره هم حرف برای گفتن داشت.
– آلپای سوییس، یک شاتر قابل توجه ساخته که افق‌ تازه‌ای در سیستم آلپا است.

سخن آخر

در حال حاضر صنعت دوربین در بخش اس‌ال‌آر چندان حال و روز خوشی ندارد، اما در بدون آیینه تازه‌نفس و موفق است. با رکود اقتصادی‌ای که در اروپا و آمریکا حاکم است، دیگر عکاس‌ها نمی‌توانند بریز و بپاش‌های آن‌چنانی داشته باشند. شاید برای همین است که شرکتی با سابقه و آبروی هسل‌بلاد، دنبال پروژهء مضحکی مثل لونار افتاده است.

من همچنان در آرزوی این هستم که در دوربین عکاسی حرفه‌ای تحولی ببینم همانند انقلابی که شرکت رد با دوربین اپیک راه انداخت. از آن‌جایی که بخش اعظم صنعت در قبضهء آلمانی‌ها و ژاپنی‌هاست، نمی‌دانم چنین حرکت بنیادینی با مذاق آن‌ها سازگار است یا خیر؟ اما همچنان منتظر می‌مانیم…