علائم اختصاری در لنزهای کانن چه معنی دارند؟

در این مطلب به توضیح علائم اختصاری که کانن در لنز‌هایش مورد استفاده قرار می‌دهد می‌پردازم. آگاهی از این علائم برای عکاسان از اهمیت بالایی برخوردار است و برای انتخاب صحیح لنز باکیفیت و سازگار با دوربین‌های DSLR و بدون‌آینه‌ی کانن ضروری است.

EF: این علامت نشان‌دهنده‌ی مانت لنز کُنونی دوربین‌های DSLR فول‌فریم و فیلم 35 میلیمتری کانن است که در سال 1987 توسط این شرکت معرفی شد. تمام لنز‌های EF‌ کانن بر روی DSLRهای فول‌فریم و با سنسور کراپ کانن (APS-C و APS-H) قابل استفاده هستند.

EF-S: حرف S در این علامت نشانگر small image circle است و بدین معنی است که لنزهای این مانت تنها قادر به تولید تصویری هستند که سنسور‌های کوچکتر سایز APS-C را پوشش می‌دهد. دوربین‌های سایز APS-C کانن شامل DSLRهای سطح مبتدی و متوسط (مانند 100D، 1200D، 600D، 750D و 760D) و سطح پیشرفته (مانند 60D، 70D، 7D و 7D Mark II) می‌شود. لنز‌های EF-S تنها بر روی این دوربین‌ها قابل استفاده هستند و بر روی دوربین‌های فول‌فریم کانن به علت برآمدگی پشت لنز ممکن است با آینه‌ی درون بدنه‌ی دوربین برخورد کرده و به آن آسیب برسانند. بنابراین، استفاده از این لنز‌ها بر روی بدنه‌های فول‌فریم کانن به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

EF-M: این مانت لنز به همراه دوربین بدون‌آینه‌ی Canon EOS M معرفی شد. لنز‌های این مانت هم تنها با دوربین‌های بدون‌آینه‌ی سایز APS-C کانن سازگار هستند و امکان استفاده از آنها بر روی دیگر DSLRهای کانن وجود ندارد. با این حال، لنز‌های EF و EF-S کانن را می‌توان با استفاده از آداپتور مانت مخصوص کانن به دوربین‌های بدون‌آینه‌ی این شرکت متصل کرد و از تمام امکانات خودکار نظیر فوکوس خودکار همچنان بهره‌مند بود. لنز‌های این مانت از لنز‌های EF-S بسیار کوچکتر و سبکتر هستند و با توجه به بدنه‌ی کوچکتر دوربین‌های بدون‌آینه، استفاده از آنها همواره راحت‌تر از دیگر لنز‌های کانن است.

APS-C: این علامت نشان‌دهنده‌ی سایز سنسور دوربین است. دوربین‌های APS-C کانن از سنسور کوچکتری نسبت به دوربین‌های فول‌فریم این شرکت استفاده می‌کنند. ضریب کراپ یا برش دوربین‌های APS-C کانن برابر با 1.6 است. ضریب کراپ بدین معنی است که اگر طول و عرض سنسور APS-C کانن (22.5mm x 14.8mm) را در عدد 1.6 ضرب کنید به طول و عرض سنسور فول‌فریم (36mm x 24mm) می‌رسید.

APS-H: این علامت نشان‌دهنده‌ی یکی دیگر از اندازه‌های سنسور در دوربین‌های کانن است. سنسور‌های APS-H کانن بزرگتر از سنسور‌های APS-C بوده اما از سنسور‌های فول‌فریم کوچکتر هستند. این قطع سنسور دارای ضریب کراپ 1.3 است و در دوربین‌های 1D این شرکت مورد استفاده قرار‌گرفته‌است. مانت لنز‌ این دوربین‌ها EF‌ است و از تمام لنز‌های EF کانن برای دوربین‌های قطع APS-H کانن هم می‌توان استفاده کرد.

L: لنز‌های سری L کانن شامل لنز‌های بسیار باکیفیت و گران‌قیمت این شرکت برای عکاسان حرفه‌ای می‌شوند که معیار شارپنس و کیفیت اپتیکی در میان لنز‌های عکاسی کانن بشمار می‌رود. لنزهای این سری گستره‌ی وسیعی از فواصل کانونی را دربرمی‌گیرند و هر دو نوع زوم و پرایم را شامل می‌شوند. مشخّصه‌ی بارز ظاهری این‌ لنز‌ها نوار قرمز رنگ باریکی است که دور المان جلویی لنز قرار دارد. تمام لنز‌های این سری از موتور‌های فوکوس USM بهره می‌برند و بسیاری از آنها در برابر گرد و غبار و رطوبت مقاوم هستند. لنز‌های سری L مخصوص دوربین‌های فول‌فریم کانن هستند و دارای مانت EF می‌باشند، اما بر روی DSLRهای سایز APS-C و APS-H این شرکت هم قابل استفاده خواهند بود.

USM: این علامت کوتاه‌شده‌ی عبارت UltraSonic Motor است و به معنی استفاده از موتور‌ فوکوس فراصوتی کانن در لنز است. موتور فوکوس خودکار USM بسیار سریع و کم‌صدا است و در حال حاضر در بسیاری از لنز‌های کانن مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، این موتور فوکوس خودکار اجازه‌ی فوکوس دستی همیشگی (Manual focus override) حتی در حالت فوکوس خودکار را نیز می‌دهد.

STM: این علامت کوتاه‌شده‌ی عبارت Stepper Motor‌ است و نوع دیگری از موتور فوکوس خودکار است که از موتور فوکوس خودکار USM کم‌صدا‌تر و روان‌تر عمل می‌کند و بنابراین، برای فیلمبرداری با دوبین‌های DSLR بسیار مناسب‌تر است. لنزهای STM از مکانیزم fly-by-wire focusing استفاده می‌کنند که بدین معنا است که چرخاندن حلقه‌ی فوکوس به طور فیزیکی المان‌های لنز را حرکت نمی‌دهد، بلکه به موتور فوکوس خودکار فرمان تغییر فوکوس را می‌دهد. با DSLRهای کانن که از سنسور فوکوس خودکار  Dual Pixel CMOS AFیا Hybrid CMOS AF استفاده می‌کنند، لنز‌های کیت STM (نظیر لنز EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 IS STM) ارائه می‌شود که امکان فوکوس خودکار بسیار روان و بی‌صدایی را در هنگام فیلمبرداری فراهم می‌کنند.

IS: کانن برای سیستم تثبیت‌کننده‌ی تصویر خود از عنوان Image Stabilizer یا به طور اختصاری IS استفاده می‌کند. این سیستم درون بعضی لنز‌های کانن قرار داده‌شده و می‌تواند لرزش‌های خفیف دست در هنگام عکاسی را خنثی کند و در نتیجه به عکاس اجازه دهد تا در سرعت‌های پایین شاتر هم عکس‌هایی شارپ و بدون محوشدگی (Blur) بگیرد.

‏TS-E: لنزهای tilt-shift کانن با این علامت مشخص می‌شوند. در این‌ لنز‌ها می‌توان زاویه‌ی صفحه‌ی کانونی (focal plane) را نسبت به سنسور تصویر تغییر داد. این کار با خم شدن لنز به بالا و پایین (tilt) و حرکت جانبی لنز بر روی محور سنسور تصویر (shift) و همچنین چرخش لنز به دور خود (rotation) امکان‌پذیر می‌شود. لنز‌های tilt-shift اغلب در عکاسی معماری و برای از بین بردن اعوجاج تصویر در فواصل کانونی واید کاربرد دارند. همچنین، با استفاده از این لنز‌ها می‌توان به افکت جالب مینیاتوری‌کردن دست‌یافت که در آن عمق میدان بسیار کم، صحنه‌ی عکاسی‌شده را مانند ماکتی در ابعاد کوچک می‌نمایاند. لنز‌های tilt-shif ساختار پیچیده‌ای دارند و در تمام آنها تنها امکان فوکوس دستی وجود دارد. از لحاظ قیمت هم این لنز‌ها معمولا بسیار گران‌قیمت هستند.

DO: این علامت کوتاه‌شده‌ی عبارت Diffractive Optics است. لنز‌های دارای این علامت از المان‌هایی استفاده می‌کنند که پرتوهای نور را بیش از المان‌های معمولی (refractive) خم می‌کند. این ویژگی سبب می‌شود که لنز‌های DO از لنز‌های معمولی مشابه‌شان بسیارکوچکتر و سبکتر باشند. برای مثال، لنز EF 400mm f/4 DO IS USM (تصویر بالا) به گفته‌ی کانن 27 درصد کوچکتر و 31 درصد سبکتر از لنزهای 400 میلیمتری مشابه است. این لنز‌ها را می‌توان با نوار سبزی که دور المان جلویی لنز وجود دارد تشخیص داد.

II، III: استفاده از اعداد رومی در نام یک لنز نشان‌دهنده‌ی نسل جدید‌تر آن لنز است. برای مثال، کانن دو لنز 24-70mm دارد که نسل جدید آن EF 24-70mm f/2.8L II USM‌ می‌باشد که با عدد رومی II مشخص شده‌است. به همین منوال، لنز EF 75-300mm f/4-5.6 III USM نسل سوم این لنز است که با عدد رومی III مشخص شده‌است.

UD و Super UD: این علامت نشان‌دهنده‌ی استفاده از المان‌های Ultra Low Dispersion و Super UD در لنزهای کانن است. این المان‌ها بسیار کمتر از المان‌های معمولی نور را دچار شکست می‌کنند که نتیجه‌ی آن کاهش میزان خطای رنگی (chromatic aberration) لنز است.

Fluorite: کانن در بعضی از لنز‌هایش برای کاهش هرچه بیشتر خطای رنگی از المانهای ساخته شده از فلوریت استفاده می‌کند. در دهه‌ی 60 میلادی، کانن موفق به تولید مصنوعی کریستال فلوریت شد و به دنبال آن اولین لنز SLR با المان‌های فلوریت را ساخت.

SSC: این علامت کوتاه‌شده‌ی عبارت Super Spectra Coating  است . SSC نوعی پوشش المان لنز است که باعث می‌شود نور بسیار کمتری از المان‌های لنز بازتابیده‌ شود. بازتابش کمتر نور از المان‌های لنز سبب می‌شود که مشکل Flare و Ghosting در لنزهای دارای این پوشش به حداقل برسد. علاوه بر این، این پوشش لنز به افزایش کنتراست و شفافیت تصاویر نیز کمک می‌کند.

FT-M: این علامت نشان‌دهنده‌ی امکان Full-Time Manual Focus در لنزهای کانن است. این امکان بدین معنا است که برای فوکوس دستی لازم نیست سوئیچ فوکوس را بر روی MF‌ قرار دهید و حتی زمانی که این سوئیچ بر روی فوکوس خودکار (AF) هم قراردارد می‌توانید حلقه‌ی فوکوس را برای بدست آوردن فوکوس دقیق‌تر بچرخانید. تمام لنز‌های USM کانن دارای این ویژگی هستند.