یک دوربین DSLR سطح مبتدی یا یک گوشی موبایل سطح بالا؟

موبایل یا دوربین DSLR سطح مبتدی، کدام برای عکاسی بهتر است؟ با بهتر شدن کیفیت عکاسی و فیلم‌برداری گوشی‌های هوشمند روز به روز از فروش دوربین‌های عکاسی کامپکت و حتی DSLR کاسته می‌شود. سازندگان گوشی‌های هوشمند نیز هر بار با معرفی گوشی جدید مدعی می‌شوند که کیفیت عکاسی آن در حد یک DSLR است؛ اما واقعیت چیست؟

در این مطلب قصد داریم به سؤالی که ممکن است ذهن بسیاری از افراد را مشغول کرده باشد پاسخ بدهیم. کدام‌یک برای عکاسی بهتر است؟ یک دوربین DSLR سطح مبتدی یا یک گوشی هوشمند سطح بالا.

شاید جای بحثی وجود نداشته باشد که دوربین‌های دیجیتال ‌اس‌ال‌آر سطح بالا و حرفه‌ای به‌هیچ‌وجه با یک گوشی قابل‌مقایسه نیستند. بالاخره قیمت بالای این دوربین‌ها و این نکته که حرفه‌ای‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند باید توجیهی داشته باشد. ولی دوربین‌های ارزان‌تر چطور؟ یک DSLR سطح مبتدی که با قیمتی کم‌تر از یک گوشی قابل خریداری است یا یک دوربین نیمه‌حرفه‌ای دست‌دوم. آیا گوشی‌های امروزی به جایگاهی رسیده‌اند که خرید چنین دوربین‌هایی را توجیه‌ناپذیر کنند؟

اولین موضوعی که باید در این خصوص مطرح شود تفاوت‌های میان دوربین گوشی‌های هوشمند و دوربین DSLR است. دو تفاوت اصلی میان این دو نوع دوربین سایز سنسور و قابلیت تعویض لنز است. دوربین‌های DSLR سطح مبتدی از سنسورهای APS-C استفاده می‌کنند که به‌مراتب از سنسورهای استفاده‌شده در گوشی‌های هوشمند بزرگ‌تر هستند.

در تصویر زیر می‌توانید تفاوت ابعاد سنسور فول فریم که در دیجیتال اس‌ال‌آرهای سطح بالا استفاده می‌شود با سنسور APS-C و سنسور ۳/۱ اینچی استفاده‌شده در آیفون ۷ را مشاهده کنید:

در تئوری استفاده از سنسور بزرگ‌تر موجب گستره‌ی دینامیکی بیشتر، نویز کمتر، رنگ‌های عمیق‌تر و به‌طورکلی کیفیت بالاتر عکس می‌شود. قابلیت تعویض لنز نیز به دوربین‌های DSLR انعطاف‌پذیری زیادی می‌بخشد.

ما با بررسی چندین منبع مختلف و بررسی دوربین‌ها و گوشی‌های مختلف، همچنین کمک گرفتن از عکس‌ها و مطالب سایر سایت‌ها سعی کرده‌ایم دوربین‌ها را در سناریوهای مختلف مورد مقایسه قرار دهیم. ممکن است بسیاری از افراد بخواهند یک دوربین DSLR سطح مبتدی را برای ثبت خاطرات، عکس‌های مهمانی‌ها، دور همی‌ها و … خریداری کنند و عکس‌هایشان را در جوامع مجازی به اشتراک بگذارند. این‌گونه فرض کرده‌ایم که این افراد علاقه‌ای به عکاسی RAW و چاپ عکس‌ها در ابعاد بزرگ ندارند. آیا برای چنین منظوری خرید یک DSLR سطح مبتدی توجیهی دارد؟ آیا تفاوت عکس‌ها قابل‌درک خواهد بود؟

 

عکاسی از مناظر در نور مناسب

در نور مناسب تفاوت بین سنسورهای کوچک و بزرگ به کمترین حد ممکن می‌رسد. در نور مناسب حساسیت‌های پایین‌تر مورد نیاز هستند و معمولاً تمامی سنسورهای امروزی نویز بسیار کمی را تولید می‌کنند. بعلاوه برای عکاسی از مناظر معمولاً به عمق میدان زیادی نیاز است و سنسور کوچک گوشی‌های هوشمند نیز قادر به تولید عمق میدان وسیعی هستند.

به‌خصوص اگر عکس‌ها را برای به اشتراک‌گذاری در فضای مجازی نیاز دارید در این بخش تفاوت چندانی را حس نخواهید کرد.

 

عکاسی در فضاهای بسته

فضاهای بسته مانند ادارات، رستوران‌ها یا خانه که توسط لامپ روشن می‌شوند از جایگاه‌های محبوب برای عکاسی هستند. در چنین فضاهایی به دلیل نور کم‌تر، دوربین‌های DSLR عملکرد بهتری دارند، البته اگر با فرمت jpeg عکاسی کنید فاصله‌ی گوشی و دوربین بسیار کم خواهد بود و شاید در ابعاد کوچک حتی متوجه تفاوتشان نشوید.

عکاسی در فضاهای بسته با استفاده از فلاش

با روشن کردن فلاش اوضاع به‌سرعت به نفع DSLR تغییر پیدا می‌کند. فلاش‌های استفاده‌شده در دوربین‌های DSLR به‌مراتب قدرتمندتر هستند، همچنین می‌توان قدرت آن‌ها را کم‌وزیاد کرد و دارای تراز سفیدی مختص فلاش نیز هستند. به همین دلیل در عکاسی با فلاش نتایج به‌مراتب بهتری را ایجاد می‌کنند:

به‌علاوه می‌توان بر روی دوربین‌های DSLR از فلاش رودوربینی نیز استفاده کرد که امکانات خلاقانه‌ی بسیار زیادی را در اختیار عکاس قرار می‌دهند.

 

عکاسی پرتره

همان‌طور که گفتیم سنسور دوربین‌های DSLR، حتی انواع سطح پایین، به‌مراتب از سنسور گوشی‌های هوشمند بزرگ‌تر است. به همین دلیل می‌توان با دوربین‌های DSLR به عمق میدان به‌مراتب کمتری دست پیدا کرد که برای جدا کردن سوژه از پس‌زمینه ایدئال است. همچنین گستره‌ی دینامیکی وسیع‌تر آن‌ها برای ثبت جزئیات و رنگ پوست مناسب‌تر است. برای درک بهتر این موضوع به عکس زیر نگاه کنید:

می‌بینید که چگونه نیکون D3300 می‌تواند به‌راحتی پس‌زمینه را تار کند و تأکید بیشتری بر روی سوژه وجود دارد، همچنین جزئیات به‌مراتب بهتری را نیز ثبت کرده است. البته برخی از گوشی‌های جدید مانند آیفون ۷ پلاس قادر هستند پس‌زمینه‌ی عکس را به‌خوبی تار کنند. ولی این گوشی‌ با استفاده از الگوریتم‌های نرم‌افزاری این کار را انجام می‌دهد، بنابراین کیفیت دوربین DSLR را ندارد و در موارد زیادی نیز دچار خطا می‌شود. البته بیشتر اوقات برای استفاده در شبکه‌های اجتماعی مشکلی نخواهد بود، ولی وقتی عکس را در ابعاد ۱۰۰ درصد مشاهده کنید متوجه مشکلاتی خواهید شد. به‌طور مثال به عکس زیر توجه کنید:

در برش ۱۰۰ درصد از عکس آیفون ۷ پلاس می‌توانید اعوجاج‌هایی را در اطراف موی سوژه مشاهده کنید و می‌بینید که چگونه جزئیات مو در عکس کانن 650D به‌مراتب بهتر دیده می‌شوند. ولی در کل می‌توان گفت آیفون کارش را به‌خوبی انجام داده و اگر این عکس را در ابعاد کوچک مشاهده کنید ممکن است متوجه اعوجاج‌های تصویر نشوید.

 

عکاسی ماکرو

همان‌طور که گفته شد یکی از مزایای دوربین‌های DSLR امکان تعویض لنز است. به همین دلیل می‌توانید بر روی این نوع دوربین‌ها از لنزهای ماکرو استفاده کنید یا با استفاده از یک Reverse Ring لنز معمولی خود را به ماکرو تبدیل کنید. این نوع لنزها امکان عکاسی از اجسام بسیار نزدیک با عمق میدان کم و بزرگ‌نمایی مناسب را ایجاد می‌کنند.

یکی از انواع محبوب عکاسی در جوامع مجازی عکاسی از غذا است. لنزهای ماکرو برای عکاسی از غذاها بسیار مناسب هستند، جزئیات زیبایی را نمایش می‌دهند و بخش زیادی از تصویر را تار می‌کنند. گوشی‌های هوشمند قادر هستند از فواصل بسیار نزدیکی بر روی سوژه‌ها فوکوس کنند، ولی عمق میدان آن‌ها به‌مراتب بیشتر است و تقریباً تمامی تصویر واضح دیده خواهد شد.

البته در این بخش ممکن است سلیقه‌ی افراد کمی متفاوت باشد، ولی عکس‌های با عمق میدان کمتر حرفه‌ای‌تر و چشم‌نوازتر به نظر می‌رسند. در واقع تا زمانی که نور مناسبی داشته باشید دوربین گوشی نیز می‌تواند عکس‌های باکیفیتی را ثبت کند. نقطه‌ی قوت اصلی گوشی در این است که نیازی به تعویض لنز نخواهید داشت و می‌توانید از فاصله‌ی بسیار نزدیکی نیز فوکوس کند. این در حالی است که لنزهای معمولی DSLR قادر نیستند این کار را انجام دهند.

 

عکاسی از فواصل دور

یکی از مزایای دوربین‌های DSLR نسبت به گوشی‌های هوشمند این است که می‌توانید با استفاده از لنزهای زوم تا میزان زیادی به سوژه‌ها نزدیک شوید، ولی حتی آیفون ۷ پلاس با لنز دوگانه نیز قادر است تنها تا دو برابر زوم اپتیکال انجام دهد و برای زوم بیشتر باید از حالت دیجیتال استفاده کنید که کیفیت را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. در این قسمت تقریباً رقابتی وجود ندارد و باید DSLR را برنده دانست.

عکاسی اکشن

برای عکاسی از سوژه‌های در حال حرکت و صحنه‌های ورزشی به عکاسی پیاپی سریع، فوکوس سریع و دقیق و همچنین کنترل‌های دستی نیاز خواهید داشت. برای نمونه عکس زیر را مشاهده کنید:

در این عکس نیکون D300s که دوربینی ۱۰ ساله است موفق شد ۱۰ بار از سوژه به‌صورت پیاپی عکس بگیرد و می‌توانید مشاهده کنید که سوژه در تمامی عکس‌ها واضح و فوکوس شده است. البته آیفون ۷ پلاس قادر است با سرعت بالاتری عکس‌های پیاپی ثبت کند، ولی به دلیل نبود کنترل‌های دستی در اپ پیش‌فرض آیفون، سرعت انتخابی مناسب نبوده و سوژه تار شده است.

همچنین به دلیل محدودیت زوم در گوشی‌های هوشمند کاربرد آن‌ها در عکاسی ورزشی و اکشن بسیار محدود است. ولی حتی یک دوربین DSLR سطح مبتدی نیز با نصب یک لنز مناسب می‌تواند عکس‌های خوبی را از صحنه‌های ورزشی و اکشن ثبت کند.

 

فیلم‌برداری

دوربین‌های DSLR در سال‌های بین ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ برای اولین بار با قابلیت فیلم‌برداری HD عرضه شده و برای فیلم‌سازان مستقل به ابزاری ضروری تبدیل شدند. ولی این روزها اوضاع کمی تغییر کرده است. نیکون هیچ دوربین اس‌ال‌آری در بین محصولاتش ندارد که بتواند با رزولوشن 4K فیلم‌برداری کند و سیستم‌های فوکوسش نیز بسیار ناکارآمد هستند. کانن از سیستم فوکوس پیشرفته‌ی Dual Pixel در برخی از محصولاتش مانند EOS 80D استفاده می‌کند ولی تنها مدل‌های بسیار گران‌قیمتش قادر به فیلم‌برداری 4K هستند.

اما این روزها تقریباً تمامی گوشی‌های هوشمند سطح بالا قادر هستند با رزولوشن 4K فیلم‌برداری کنند و سیستم‌های فوکوس بسیار پیشرفته‌ای نیز دارند. البته همچنان در نور کم به‌سرعت دچار افت کیفیت می‌شوند و نمی‌توان با آن‌ها عمق میدان کم تولید کرد.

بنابراین درحالی‌که می‌توانید با گوشی‌های هوشمند در نور مناسب کیفیت فیلم‌برداری بهتری داشته باشید، ولی نمی‌توان عمق میدان کم و افکت‌های سینمایی دوربین‌های DSLR را با آن‌ها شبیه‌سازی کرد.

 

نتیجه‌گیری

در این مطلب بیشتر عکاسان روزمره و ثبت وقایع خانوادگی، ملاقات‌ها و مهمانی‌ها را در نظر داشتیم. برای کسانی که می‌خواهند با فرمت jpeg عکاسی کنند و عکس‌هایشان را در ابعاد نسبتاً کوچک در جوامع مجازی به اشتراک بگذارند خرید دوربین‌های DSLR توجیه چندانی ندارد، زیرا گوشی‌های هوشمند نیز قادر به ثبت عکس‌هایی فوق‌العاده باکیفیت هستند. البته همچنان یک دوربین DSLR مبتدی یا حتی دوربین‌های نیمه‌حرفه‌ای قدیمی‌تر می‌توانند کیفیت بهتری را ارائه کنند، ولی ابعاد بزرگی هم دارند و نمی‌توانید آن‌ها را همه‌جا همراهتان داشته باشید، همچنین در بخش فیلم‌برداری قابلیت‌های محدودی دارند و اکثراً از سیستم‌های فوکوس کند و ناکارآمد استفاده می‌کنند.

اما برای کسانی که می‌خواهند عکاسی را جدی دنبال کنند، با فرمت RAW عکاسی کنند، تکنیک‌های مختلف را بیاموزند و عکس‌هایشان را در ابعاد بزرگ چاپ کنند خرید دوربین DSLR یک ضرورت است. حتی دوربین‌های DSLR سطح مبتدی مانند کانن 1300D یا نیکون D3300 یا دوربین‌های حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای دست‌دوم نیز کیفیت عکاسی بالاتری را نسبت به گوشی‌های هوشمند ارائه می‌کنند. این موضوع به‌خصوص در نور کم مشهودتر است. ولی باید کار با آن‌ها را بیاموزید و سعی کنید از حالت خودکار اجتناب کرده و از حالت‌های دستی استفاده کنید. همچنین لازم است با فرمت RAW عکاسی کنید تا بتوانید از حداکثر توان سنسور بهره بگیرید. تنها در این صورت است که تفاوت واقعی چنین دوربین‌هایی را با دوربین‌های کامپکت یا گوشی‌های هوشمند درک خواهید کرد.